Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2015

Ανωτέρα Βία (Turist) κριτική ταινίας

Σκηνοθεσία: Ruben Ostlund
Hθοποιοί:  Brady Corbet, Jakob Granqvist, Kristofer Hivju


Η «Ανωτέρα Βία» του Σουηδού σκηνοθέτη και σεναριογράφου Ruben Ostlund («Play», «Involuntary») ανατέμνει με καυστικό χιούμορ τον ρόλο των ανδρών στη σύγχρονη κοινωνία και την τάση τους να είναι προστάτες…του εαυτού τους. Ένα σαρκαστικό υπαρξιακό δράμα χαρακτήρων με αναφορές στο σκηνοθετικό ύφος του Bergman. Στηρίζεται στις στερεοτυπικές απόψεις για την ανθρώπινη φύση και τις κοινωνικές συμβάσεις, αποδεικνύοντας ότι η συμπεριφορά σε καταστάσεις ζωής και θανάτου αποδίδεται ιδανικά με τη φράση: «ο καθένας για τον εαυτό του».

Ειδυλλιακά τοπία, απέραντες χιονισμένες εκτάσεις. Χαρούμενες και χλιδάτες διακοπές μιας (φαινομενικά) ιδανικής και ευτυχισμένης οικογένειας.  Με λίγα λόγια όλα καλά. Μέχρι που σκάει μύτη μια ξαφνική χιονοστιβάδα ενώ η οικογένεια γευματίζει αμέριμνη σε ένα εστιατόριο και παρασέρνει μαζί της οτιδήποτε ειδυλλιακό και χαρούμενο βρισκόταν μέσα στην οικογενειακή θαλπωρή. Ο μπαμπάς (Τόμας), με το που βλέπει το χιόνι να έρχεται κατά πάνω τους, το βάζει στα πόδια αρπάζοντας πρώτα το i-phone του(!) και αφήνει τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας στη μοίρα τους. Η μητέρα (Έμπα) αντίθετα μένει εκεί προσπαθώντας να σώσει τα δυο τους παιδιά- αυτό δηλαδή που οφείλει να κάνει ο κάθε γονιός. Έτσι, αρχίζει και ξετυλίγεται το κουβάρι της υπόθεσης: μπορεί μια τέτοια πράξη να "επιβιώσει" στα πλαίσια του θεσμού της οικογένειας? Τι συμβαίνει με την οικογενειακή ισορροπία?

Mετά την απρόσμενη χιονοστιβάδα αλλάζουν τα πάντα -μέχρι και οι ασορτί πιτζάμες με τις οποίες κοιμόταν όλη η οικογένεια. Παρακολουθούμε την εξέλιξη των συναισθημάτων των δύο χαρακτήρων ξεχωριστά (η Έμπα επιλέγει να πάει μόνη της για σκι ένα πρωινό, βυθισμένη στις σκέψεις της), το πώς αντιλαμβάνεται η κάθε πλευρά την πραγματικότητα των γεγονότων, αλλά και την προσπάθεια για την εύρεση μιας σωτήριας λύσης(αν υπάρχει) που θα τους βγάλει από αυτή τη μαύρη τρύπα. Ο Ostlund δίνει χρόνο στους χαρακτήρες και στη διαταραγμένη και ερημική ψυχική τους κατάσταση, κυρίως με μακρινά πλάνα που δείχνουν το απέραντο άσπρο τοπίο του χιονιού, όπου μέσα σε αυτά οι ήρωες "παλεύουν" με τη ψυχρότητά τους. Τον ψυχισμό των χαρακτήρων τονίζουν και τα πλάνα στα οποία επικρατεί εκκωφαντική σιγή. Παράλληλα, επιλέγει να δώσει και μια χιουμοριστική ιδέα στο θέμα αυτό μέσα από υπαρξιακές συζητήσεις μεταξύ του ζεύγους και των φίλων τους. Σε αυτές τις συζητήσεις το ένα αρσενικό προσπαθεί να σώσει το άλλο αρσενικό. Ο σεναριακός φίλος του Τόμας (
Kristofer Hivju), δίνει ερμηνευτικά ρέστα έχοντας ένα ύφος που φωνάζει από μέτρα μακριά το πόσο άβολα νιώθει και που συνοδεύει το γεμάτο αφέλεια σκεπτικό του ενώ προσπαθεί να "μπαλώσει" τον φίλο του.

Τα χιονισμένα ερημικά τοπία, οι ερμηνείες των ηθοποιών, οι αντιδράσεις των χαρακτήρων, είναι τα στοιχεία που ενισχύουν τη φυσικότητα της ταινίας. Υπάρχει μια σκηνή προς το τέλος, όπου ο πατέρας της οικογένειας ξεφτιλίζεται στην κυριολεξία μπροστά στη γυναίκα και στα παιδιά του. Παρακολουθούμε την έκρηξη του και δεν ξέρουμε αν πρέπει να τον λυπηθούμε ή να τον βρίσουμε. Το όλο νόημα της ιδεολογίας του "αδύναμου φύλου" έχει πάει περίπατο...

Μια ταινία που αμφισβητεί τα "πρέπει" στους ρόλους του αρσενικού και του θηλυκού, τις πολιτικά ορθές συμπεριφορές και γκρεμίζει τις ιδεολογίες γύρω από το πρότυπο του ανδρισμού όπως τον ξέραμε.

Παρασκευή Γιουβανάκη
Βαθμολογία 3.5/5

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου