El boton de nacar / The Pearl Button κριτική ταινίας

Σκηνοθεσία: Patricio Guzman   

"Το νερό έχει μνήμη, μα έχει και φωνή."
H πρόταση που χαρακτηρίζει το νέο δημιούργημα του άκρως ενδιαφέροντα ντοκιμαντερίστα Patricio Guzman, τον οποίο αρκετοί γνωρίσαμε μέσα από το τελευταίο του "Νοσταλγώντας το Φως".
Ο λόγος γίνεται για το, με αινιγματικό τίτλο, "The Pearl Button", ένα ντοκιμαντέρ που πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο φετινό Φεστιβάλ Βερολίνου όπου τιμήθηκε με την Αργυρή Άρκτο Σεναρίου και το Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής. 

Το νερό είναι το μεγαλύτερο σύνορο της Χιλής και ταυτόχρονα κρύβει το μυστικό δύο κουμπιών που βρέθηκαν στο βάθος του ωκεανού. Στην τεράστια ακτογραμμή της Χιλής συναντά κανείς ηφαίστεια, βουνά και παγετώνες. Μέσα στο νερό βρίσκονται παγιδευμένες οι φωνές των ντόπιων ιθαγενών από περασμένους αιώνες, των ναυτικών που κατέφθασαν από την Αγγλία, μα και των πολιτικών κρατουμένων των σύγχρονων καθεστώτων. 

Η θάλασσα, το απέραντο νεκροταφείο χαμένων ψυχών, έχει πολλά να μας πει, αρκεί να καθίσουμε να την ακούσουμε. Μια αντίστοιχη απόπειρα πραγματοποιείται από τον Patricio Guzman. 
Μεταξύ εκθαμβωτικών πλάνων της Μάνας Γης και εικόνων της τραγικής Ιστορίας, ο σκηνοθέτης συνδυάζει εύστοχα ένα από τα κυριότερα στοιχεία της φύσης, το νερό, με ένα από τα μαύρα κομμάτια της ανθρώπινης Ιστορίας ενώ παράλληλα μιλά για τη σχέση του ανθρώπου με το υγρό στοιχείο και την αλληλεπίδρασης αυτής.

Ανατριχιαστικές, πόνος ψυχής μαρτυρίες έρχονται στο προσκήνιο, από πονεμένα, ταλαιπωρημένα πρόσωπα. Οι εξομολογήσεις αυτές μαρτυρούν την απανθρωπιά και την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι η μιλιά των ελάχιστων προσωπικοτήτων που επιβίωσαν και απέμειναν από τις πρωτόγονες φυλές που κατοικούσαν σε εκείνες τις περιοχές πριν την απειλητική εμφάνιση του δυτικού, ευρωπαικού "πολιτισμού", προβληματίζουν και το λιγότερο, συγκινούν.

Η πιο ευφάνταστη πτυχή του έργου είναι η απεικόνιση νεαρών που δημιουργούν έναν τεράστιο χειροποίητο χάρτη της χώρας καθώς ακούγεται από την αφηγητή (ο ίδιος ο Guzman) σχολιασμός πάνω στο ασυνήθιστο γεωγραφικό μέγεθος της Χιλής.

Μειονέκτημα ωστόσο μπορεί να θεωρηθεί στα μάτια ορισμένων θεατών ο συνδυασμός του υγρού στοιχείου με το ιστορικό κομμάτι καθώς μοιάζει να μπερδεύει τις θεματικές και τον σκοπό δημιουργίας του έργου.

Βαθμολογία 3.5/5
Παρασκευή Γιουβανάκη