Son of Saul / Saul fia κριτική ταινίας

Σκηνοθεσία: Laszlo Nemes
Ηθοποιοί: Geza Rohrig, Levente Molnar, Urs Rechn, Jerzy Walczak, Sandor Zsoter, Marcin Czarnik

Βροντερό παράδειγμα πως μια ταινία, γυρισμένη λιτά και με απλότητα, μπορεί να καταφέρει να μεταδώσει πολλά στο θεατή, από ότι οι ωραιοποιήσεις των διάφορων ειδικών εφέ αλλά και πως μια ταινία μπορεί να σε βάλει για τα καλά στον κόσμο της και να ζήσεις στο πετσί σου αυτό που ζει ο ήρωας της. Αυτά τα στοιχεία βαστούν γερά τα θεμέλια του επιβλητικού δημιουργήματος του πρωτοεμφανιζόμενου (!) Laszlo Nemes, που κέρδισε, εκτός από τις καρδιές μας, το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών (ενώ πολλοί τον ήθελαν και για Χρυσό Φοίνικα) και την υποψηφιότητα για Όσκαρ Ξενόγλωσσης ταινίας.

Οκτώβριος 1944, Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Ο Saul Auslonder είναι Ούγγρος, μέλος της Sonderkommando, της ομάδας των Εβραίων κρατουμένων η οποία έχει απομονωθεί από το στρατόπεδο και είναι αναγκασμένη να βοηθά τους Ναζί στον μηχανισμό των μεγάλης κλίμακας εκτελέσεων. Ενώ δουλεύει σε ένα από τα κρεματόρια ο Σαούλ ανακαλύπτει το πτώμα ενός αγοριού το οποίο θεωρεί ότι είναι παιδί του. Ενώ η Sonderkommando σχεδιάζει εξέγερση, ο Σαούλ αποφασίζει να φέρει εις πέρας μια αδύνατη αποστολή: να σώσει το σώμα του παιδιού από τις φλόγες, να βρει ένα Ραββίνο να απαγγείλει την νεκρώσιμη ακολουθία (Kaddish) και να θάψει το αγόρι όπως πρέπει.

Oι προθέσεις της σκηνοθεσίας φανερώνονται από το πρώτο κιόλας πλάνο. Τετράγωνο κάδρο, κοντινό πλάνο στον κεντρικό ήρωα που έχει στη πλάτη του ένα κόκκινο Χ. Έτσι συνεχίζει η πορεία της εικονοθεσίας. Η κάμερα βαστιέται γερά στο χέρι ενώ ακολουθεί πιστά το κάθε βήμα της προσπάθειας του ήρωα και ως επί το πλείστον βρίσκεται πίσω από τους ώμους του.
Η αρμονία της σκηνοθετικής ματιάς δεν αφήνει περιθώρια ενόχλησης στα μάτια του θεατή για τη συνεχόμενη αλλά και νευρική όπως ακριβώς και ο εσωτερικός κόσμος του χαρακτήρα, κίνηση της κάμερας. 
Τα κλειστοφοβικά πλάνα με τα οποία επιλέγει να πορευτεί η σκηνοθεσία είναι ένα μονοπάτι διόλου τυχαίο. Μονάχα με αυτόν τον τρόπο γίνεσαι ένα με τον σεναριακό χαρακτήρα και τον κόσμο του. Ο Σαούλ, βρίσκεται παγιδευμένος μέσα σε έναν απερίγραπτα φρικαλέο κόσμο που αποδεικνύει πως η κόλαση έχει πρόσωπα. Πολλά πρόσωπα.
Όπου στην κυριολεξία πατάς επί πτωμάτων, όπου το ανθρώπινο σώμα καμία σημασία δεν έχει-είναι ένα περιττό, απωθητικό αντικείμενο που το στοιβάζεις σε γωνίες και το ρίχνεις σε χαντάκια. Αυτή τη "δουλεία" καλείται να κάνει και ο Σαούλ. Να μαζεύει τα πτώματα, "κομμάτια" όπως τα αποκαλούν μεταξύ τους, από τη μέση ώστε να μην ενοχλούν. Και ενώ ζει υπό αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες, δεν έχει χάσει τη δική του ευαισθησία, την ευαισθησία που κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει, και προσπαθεί με κάθε κόστος να κάνει κάτι το, αν μη τι άλλο, ανθρώπινο. 
Χάρις την ανθρωπιά και το θάρρος του, μας κάνει να πιστεύουμε πως υπάρχει ακόμη ελπίδα.

Ο Σαούλ παίρνει σάρκα και οστά από τον Giza Rοhrig, ο οποίος στην πραγματικότητα δεν είναι ηθοποιός, αλλά Ούγγρος συγγραφέας και ποιητής(!). Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η ερμηνεία του τον τοποθετεί ισάξιο στη σειρά με τους βετεράνους ηθοποιούς. Μια ερμηνεία τόσο ώριμη, τόσο επαγγελματική.
Ο "Γιος του Σαούλ" είναι μια δυνατή, αβίαστα αληθινή ταινία. 

Βαθμολογία: 4.5/5
Παρασκευή Γιουβανάκη